عباس آخوندی، رسانه‌ای در حوزه اخلاق راه‌اندازی کرد.  اصلی‌ترین تکیه‌‌گاه برای توسعه ایران بازگشت به حقوق شهروندی است. مراسم رونمایی از وب‌سایت شهروندان به عنوان نخستین گام عملیاتی موسسه اخلاق و اندیشه شهروندی ایرانیان با حضور صاحبنظران حوزه‌های مختلف، اساتید دانشگاه و روزنامه‌نگاران برگزار شد.
به گزارش شهروندان؛ موسسه‌ای که حالا قرار است در تدوین منشور حقوق شهروندی و امور دیگر به دولت مشورت دهد و از سوی دیگر صدای صنوف و سمن‌ها و نهادهایی شود که صدایشان چندان در این سال‌ها شنیده نشده است. عباس آخوندی؛ وزیر راه و شهرسازی و همچنین به عنوان رئیس شورای عالی موسسه اخلاق و اندیشه شهروندی ایرانیان در مراسم رونمایی از وب‌سایت شهروندان شرکت کرد تا نشان دهد به عهدی که برای پیگیری مفهوم اخلاق و حقوق شهروندی در جامعه بسته پایبند است و موسسه تنها یک دلمشغولی در کنار کار وزارت برای او نیست.
استاد دانشکده مطالعات جهان، در ابتدای مراسم با بیان اینکه مدت‌ها است بحث و اندیشه ترویج مفهوم اخلاق در حوزه عمومی و مفهوم شهروندی در ذهن بسیاری از نخبگان کشور در جریان است، گفت: ” اگر برگردیم به گذشته‌ها؛ زمان انقلاب اسلامی و پیش‌تر، زمان انقلاب مشروطه به نحوی با اندیشه به رسمیت شناختن حقوق شهروندی و توسعه آن در کشور بنیانگذاری شد. تقریبا یک سال پیش بود که در همفکری که با دوستان مختلف داشتیم به این نتیجه رسیدیم که برای توسعه ملی ایران اصلی‌ترین تکیه‌گاهی که به آن نیازمند هستیم بازگشت به اندیشه حقوق شهروندی و ثبت این مفهوم در جامعه است. این مفهوم اساسا مفهوم جدیدی نیست اما از جهت عمل به آن و انعکاس گسترده در حوزه سیاستگذاری عمومی هنوز که هنوز است مفهوم جدیدی است .”
وی افزود: “واقعا اگر بخواهیم به مفهوم حقوق شهروندی بپردازیم و آن را از طریق یک سیاستگذاری اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی محقق کنیم نیازمند بازنگری در بسیاری سیاست گزاری های عمومی هستیم که در حال حاضر در کشور در حال انجام است. ”
آخوندی با تاکید بر اینکه حقوق شهروندی مفهومی نیست که بشود آن را به صورت یک شبه و انقلابی محقق کرد گفت:” شاید هم اساسا یکی از دلایلی که این مفهوم تا این حد فراز و نشیب داشته این است که رویکردها نسبت به این مفهوم رویکردهای انقلابی بوده است و این در حالیست که باید رویکردها توسعه ای و در حوزه های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و…باشد. ”
رییس موسسه اخلاق و اندیشه شهروندی ایرانیان افزود: “من اخلاق عمومی را درچارچوب تضمین حقوق شهروندی می بینم. در جامعه ای که شهروندان معصومیت شان و استقلال شخصی شان آنچنان که باید و شاید به رسمیت شناخته نشده است انتظار رعایت اخلاق از شهروندان انتظار گزافی است. با این اندیشه و پشتوانه ذهنی در یکسال گذشته جلسات متعددی داشتیم که چگونه می توانیم در جهت ترویج اخلاق عمومی و اندیشه شهروندی فعالیت کنیم نهایتا به این نتیجه رسیدیم که خوب است موسسه ای برای پیگیری این امور داشته باشیم. ”
وی گفت:” هدف این است در دو وجه فعالیت کنیم یکی وجه تولید محتوا و دانش و ترویج و آموزش و دیگری وجه اجتماعی و عملیاتی. در نگاه اجتماعی و عملیاتی نگاه فرآیند گرا موضوعیت بسیاری دارد چرا که باید بتوانیم مفهومی را تحت عنوان مفهوم شهروندی در فرآیند سیاستگزاری تجسم خارجی بخشیم. به عنوان مثال اگر می‌خواهیم سیاستگزاری عمومی در حوزه صنعت حمل و نقل داشته باشیم ضروری است فارغ از جوانب توسعه اقتصادی و حمل و نقلی از دید مسافر نگاه کنیم.”
آخوندی ادامه داد: “حال اگر از این محور به سیاست‌گذاری‌ها نگاه شود احتمالا بسیاری از سیاست‌گزاری‌های ما باید مورد بازنگری قرار گیرد. در آموزش و پرورش، بهداشت و درمان، تصویب طرح‌های توسعه شهری و… سیاستگزاری را تنها از بعد کلان نبینیم و از موقیت شهروندان هم نگاه کنیم شاید بتوانیم در این رفت و برگشت به این مطالب بپردازیم .”
مراسم رونمایی از وب‌سایت شهروندان
رییس موسسه اخلاق و اندیشه شهروندی ایرانیان گفت: “حال این موسسه امیدوار است بتواند در جهت توسعه دانش و شناسایی فرآیندهای عملیاتی ترویج این اندیشه بسیار بزرگ چه در بعد اخلاق و چه در بعد حقوق شهروندی نقش ایفا کند چرا که بعد از طی یک دوره ۸ ساله هرج و مرج اخلاقی و سیاسی، جامعه ایران بیش از هر زمان دیگری نیاز به بازنگری دارد. آنچه در این جلسه پرده‌برداری می‌کنیم تلاش یک ساله‌ای است که تا کنون صورت گرفته است و درخواست می‌کنم حال که این بستر فراهم شده است دوستان مختلف برای توسعه این اندیشه مشارکت کنند.”
وی با اشاره به سایت شهروندان گفت: ” در یکسال اخیر وبسایتی به کمک اندیشمندان مختلف طراحی شده است و تلاش شده تا آنچه در ارتباط با این دو مفهوم بنیادی در رسانه‌های ایران منتشر شده جمع آوری شود و شاید از این نظر بدیع نباشد اما متمرکز بودن و دسترسی به آن‌ها شاید بتواند بستری برای سکوی اولیه توسعه این امور فراهم کند.”
در انتها، دکتر آخوندی در جمع بندی مباحث مطرح شده گفت: “بحث پرسشگری اصلی‌ترین مسئله است که باید آن را پیگیری کنیم باید بر روی گفت وگوهای هدفمند متمرکز شویم و کنش‌گری را به شهروندان و سازمان‌های مردم نهاد بسپاریم.”
وی افزود: “این جلسه را در خانه کشاور برگزار کردیم تا نشان دهیم بر عهدی که بسته‌ایم پایبندیم و فعالیت هایمان ارتباطی به دولت ندارد؛ چرا که پیش از دولت شروع شده است و پس از آن هم ادامه می‌یابد. وی تاکید کرد این موسسسه جزء دولت نیست اما این به این معنی نیست که به دولت مشورت نمی‌دهیم یا همکاری نمی کنیم. تولید دانش، آموزش و ترویج، بخشی از فعالیت‌های موسسه در قالب سایت است که موسسه به آن می‌پردازد چرا که موسسه باید بتواند با جامعه ارتباط برقرار کند و هدف ما گسترش فعالیت‌های موسسه در امور زنان، محیط زیست، آموزش و پرورش و غیره است.”
احمد پورنجاتی:ورود دولت به عرصه حقوق شهروندی هم تهدید و هم فرصت است
“احمد پورنجاتی”- جانشین رئیس شورای عالی موسسه اخلاق و اندیشه شهروندی ایرانیان در ادامه این مراسم گفت: “دکتر آخوندی طبق رویه‌ای که از گذشته‌های دور دارد، برای آدم تعیین تکلیف می‌کند.(خنده) ما هم در این سال‌ها عادت کردیم تکلیفی برخورد کنیم. واقعیت این است که این موسسه و هر فعالیتی که در قالب این سایت انجام می‌شود در زیر‌مجموعه یک شورای سیاستگزاری انجام می‌شود. من هم به عنوان یک علاقمند، در این سال‌هایی که فرصت همنشینی بیشتر فراهم بود کم و بیش به این موضوع پرداخته‌ام” .
احمد پورنجاتیوی افزود: ” بیشتر همت موسسه آنطور که مد نظر دوستان است، این است که از توانمندی‌ها ، علایق و سرمایه‌های بالقوه و بالفعل بسیاری که به صورت پراکنده وجود دارد و تلاش‌های مختلفی که در این سال‌ها انجام شده با استفاده از همکاری همه استفاده کنیم تا گام کوچکی در کنار گام‌های دیگر برداشته شود اما افق کار و موضوع به اندازه‌ای گسترده است که هر چه کار شود به خصوص از نظر فرآیند‌سازی برای گسترش مفاهیم حقوق شهروندی و وادار کردن و ضمانت‌دار کردن آن در ساختارهای رسمی کشور کم است.”
وی با تاکید بر این که فعالیت‌های این موسسه نباید ویترینی باشد، گفت: ” هدف تنها این نباشد که بگوییم ما هم به موضوع حقوق شهروندی می‌پردازیم و باید مراقب باشیم این موضوع هم، چون برداشت‌ها از مفاهیم ملت، جامعه و غیره دچار استحاله نشود. باید تلاش کنیم بار معنایی آن به مثابه مهمترین پایه شکل‌گیری یک جامعه مدنی که عنصر اصلی آن شهروند است همچون یک سلول برخوردار از حق تکلیف اخلاق و چارچوب‌هایی که به مثابه نوع قرارداد در هر ارگانیسم جامعه مطرح است تعریف شود و بدانیم چه چیزی را باید معرفی کنیم .”
پورنجاتی در ادامه تاکید کرد: ” هدف ما موازی‌کاری و رقابت نیست بلکه هدف ما به نوعی ارتباط با سامانه‌های مختلف حاضر در جامعه اعم از صنفی و حرفه‌ای و …و همچنین تشکیل زمینه‌های گفتگوی اجتماعی است تا نظرگاه‌های مختلف را در این عرصه در اختیار مخاطبان قرار دهد و در عین حال از توانایی‌های موجود در عرصه علمی هم بهره گرفته شود. بدین منظور بخش عمده‌ای از تولید و محتوا با استفاده از صاحبنظران و دانش اهل فن انجام می‌شود.”
وی در ادامه عنوان کرد :” ورود دولت به عرصه حقوق شهروندی، هم تهدید و هم فرصت است. خوشبختانه دولت یازدهم هم به این موضوع توجه کرده گرچه از یک جهت این توجه نگران کننده است چرا که حقوق شهروندی ماهیتی اجتماعی دارد و مربوط به عرصه عمومی جامعه مدنی است و نگرانی ما این است که این موضوع در دولت به چیزی برای جور کردن جنس و تخلیه انگیزه‌هایی باشد که در حوزه عمومی ایجاد می‌شود. اما اگر انشاالله آن طور که شنیده می‌شود دولت هدفش این باشد که با قانونمند کردن حقوق شهروندی به نوعی ضمانت و بستر مستقل برای تحقق این خلاَ قانونی ایجاد کند، باید از آن استقبال کرد و به آن خوشامد گفت. ”
مراسم رونمایی از وب‌سایت شهروندان
افشین داورپناه:از دید نهادهای عمومی منشور حقوق شهروندی را بررسی می‌کنیم
افشین داورپناه مدیر گروه پژوهش هنر پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری جهاد دانشگاهی در مراسم افتتاحیه وب‌سایت موسسه اخلاق و اندیشه شهروندی ایرانیان در سخنانی به اهداف و برنامه‌های پیش روی این موسسه پرداخت و گفت: “برنامه‌های مختلفی در بخش‌های آموزش و پرورش، ارتباط با مردم نهادها، شبکه‌های اجتماعی و موسسه تدوین شده است. سایت شهروندان نیز یکی از فعالیت‌های موسسه است که بخشی از وظیفه آن انعکاس فعالیت‌های موسسه و بخش دیگر کمک به تقویت فضای رسانه‌ای مرتبط با حقوق شهروندان است. بحث دیگری که قرار است فعال‌سازی شود ارتباط با صنوف مختلف و مردم نهادهایی است که در ارتباط با حقوق شهروندی فعالیت می‌کنند و مقرر شده امکان لینک‌گذاری برای صنوف و مردم نهادها در سایت فراهم شود و این امکان فراهم است که سایت به شکل تعاملی اداره شود .”
وی در ادامه گفت: :” تلاش ما این است که از حوزه نهادهای مدنی و حوزه عمومی به حقوق شهروندی افراد توجه کنیم و از ما خواسته شده از دید نهادهای عمومی منشور حقوق شهروندی را بررسی کنیم.”
مدیر اجرایی موسسه اخلاق و اندیشه شهروندی ایرانیان افزود: “ما در واقع می‌خواهیم رصد سالیانه موضوعات حقوق شهروندی را داشته باشیم و از این نظر با گروه‌های مردم نهاد موسسه‌ها و صنوف ارتباط برقرار می‌کنیم تا از دید آن‌ها به حقوق شهروندی بپردازیم. در برنامه ۳ ماهه دوم گسترش زبان‌های سایت را مدنظر داریم و قرار است گروه‌های در شهرستان‌ها فعال شوند و گزارش‌های اخلاق و حقوق شهروندی را به ما ارائه کنند.”
در ادامه نیز، محمد ملاحسینی مدیر وب‌سایت شهروندان گزارشی از روند آماده‌سازی و محتویات این وب‌سایت توضیحاتی ارائه کرد.
وی گفت: آذر سال گذشته صحبت‌های اولیه راه‌اندازی وب‌سایت شهروندان انجام شد و از فروردین سال جاری بارگذاری مطالب را آغاز کردیم. از آن زمان تا کنون بیش از ۳۷۰۰ مطلب، ۴۳۰۰ عکس در وب‌سایت شهروندان بارگذاری شده است. از این تعداد مطلب ۶۲۰ یادداشت، ۳۵۰ گفت‌گو و ۵۵۰ گزارش دبارگذاری شده است. از میان ۵۵۰ گزارش بیش از ۱۸۰ گزارش مربوط به شهرستان‌ها و از این تعداد حدود ۵۰ گزارش به روستاها اختصاص دارد. در بحث آموزش نیز علاوه بر اخبار، در مجله‌ای اختصاصی به نکات آموزشی و روانشناسی با محوریت خانواده پرداخته‌ایم.”
مراسم رونمایی از سامانه شهروندان با حضور دکتر عباس آخوندی، دکتر یونس شکرخواه، حمیدرضا جلایی پور، دکتر احمد پورنجاتی، عباس عبدی، پرویز حناچی، محمد قوچانی، عیسی کلانتری و… برگزار شد و در این مراسم که نزدیک به سه ساعت به طول انجامید حاضران در مراسم از چند و چون فعالیت موسسه و محتویات سایت شهروندان آگاه شدند و انتقادها، پیشنهادات و نقطه نظرات خود را مطرح کردند. |
